Yeni Yılda Beslenme Tarzını Değiştir ‘’Geleceği Besle, Gezegeni İyileştir’’

İklim değişikliğinin dünya üzerindeki yıkıcı etkilerini acilen azaltmak küresel bir hedef haline gelmiş durumda… Sera gazı emisyonlarının bir ölçüsü olan karbon ayak izini azaltmak sadece araç kullanımını ya da elektrik kullanımını kontrol etmekten geçmiyor, giydiğiniz giysiler, yediğiniz yiyecekler gibi yaşam tarzı seçimleriniz de karbon ayak izi üzerinde etkili oluyor. Karbon ayak izini azaltmanın birçok yolu olsa da beslenme alışkanlıklarımızda yapacağımız değişiklikler iyi bir başlangıç olabilir. Bazı araştırmalar Batı tarzı beslenme modelinin daha sürdürülebilir bir model ile değiştirildiğinde karbon ayak izinin %70 ve su kullanımının ise %50 azaltılabileceğini göstermektedir.

Diyet ve yaşam tarzı değişikliği ile karbon ayak izini en aza indirmenin 9 yolu…

1. YİYECEK İSRAFINI DURDURUN

Gıda israfı sera gazı yayınımına önemli katkıda bulunur. Bunun nedeni, atılan yiyeceklerin çöplüklerde ayrışması ve özellikle güçlü bir sera gazı olan metan salmasıdır.

100 yıllık bir süre içinde metan gazının küresel ısınma üzerinde karbondioksitten 34 kat daha fazla etkiye sahip olduğu tahmin edilmektedir.

Şu anda gezegendeki her insanın ortalama olarak yılda 194-389 kg gıdayı israf ettiği tahmin ediliyor.

Gıda israfını azaltmak, karbon ayak izinizi azaltmanın en kolay yollarından biridir. Öğünleri önceden planlamak, artıkları saklamak ve yalnızca ihtiyacınız olanı satın almak, yiyecek tasarrufunda uzun bir yol kat etmenizi sağlar.

2. PLASTİK KULLANMAYIN!

Daha az plastik kullanmak, çevre dostu bir yaşam tarzına geçişin önemli bir parçasıdır.

Plastik ambalaj, plastik poşetler ve plastik saklama kapları, tüketiciler ve gıda endüstrisi tarafından gıdaları paketlemek, sevk etmek, depolamak ve taşımak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Ve maalesef tek kullanımlık plastik, sera gazı yayınımına önemli derecede artırmaktadır.

• Daha az plastik kullanımı için ipuçları
  • Taze ürünler satın alırken plastik poşetlerden ve plastik ambalajlardan vazgeçin.
  • Markete kendi poşetlerinizi götürün.
  • Şişelenmiş su satın almayın, yeniden kullanılabilir su şişelerini kullanın.
  • Yiyecekleri cam kaplarda saklayın.
  • Genellikle strafor veya plastikle paketlendiği için daha az paket yiyecek satın alın.

3. DAHA AZ ET TÜKETİN

Araştırmalar, karbon ayak izinizi azaltmanın en iyi yollarından birinin et tüketiminin azaltılması olduğunu göstermektedir.

16.800 Amerikalı üzerinde yapılan bir çalışmada, sığır eti, dana eti, domuz eti ve diğer geviş getiren hayvanlardan elde edilen etlerden zengin diyetlerde en fazla sera gazı yayılımının olduğu gösterilmiştir. Buna karşılık sera gazı yayılımının en düşük olduğu diyetler ise et tüketiminin en az olduğu diyetler olarak gösterilmiştir.

Dünyanın dört bir yanından yapılan araştırmalar bu bulguları desteklemektedir. Bunun nedeni, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının %14,5’inin hayvancılık üretiminden kaynaklanmasıdır.

Et yemeklerinizi günde bir öğünle sınırlandırmayı, haftada bir gün et yememeyi veya vejetaryen veya vegan yaşam tarzlarını deneyebilirsiniz.

4. BİTKİSEL PROTEİNE YÖNELİN

Daha fazla bitkisel protein yemek, sera gazı emisyonlarınızı önemli ölçüde azaltabilir.

En düşük sera gazı yayınımına sahip kişilerin araştırıldığı bir çalışmada,  baklagiller, kabuklu kuruyemişler ve tohumlar dahil olmak üzere bitkisel protein alımının yüksek ve hayvansal protein alımının en düşük olduğu grubun sera gazı yayınımının en düşük olduğu bulunmuştur. Yine de hayvansal proteini diyetinizden tamamen çıkarmanıza gerek olduğu söylenemez. 55.504 kişiyle yapılan bir araştırma, günde ortalama 50-100 gram et yiyenlerin, günde 100 gramdan fazla yiyenlere göre önemli ölçüde daha düşük karbon ayak izine sahip olduğu bulunmuştur.

Referans olarak, bir porsiyon et yaklaşık 85 gramdır. Her gün düzenli olarak bundan daha fazlasını yiyorsanız, et yerine nohut, fasulye, mercimek gibi kuru baklagiller, ceviz, badem , fındık gibi kuru yemişlerden ve tohumlardan tüketmeyi deneyebilirsiniz.

5. SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİ AZALTIN

Süt ve süt ürünleri tüketimini azaltmak karbon ayak izinizi azaltmanın başka bir yoludur.

2.101 Hollandalı yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, bireysel sera gazı yayınımında etin ardından süt ve ürünlerinin ikinci en büyük katkıyı yapan ürün olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer araştırmalar da benzer şekilde süt üretiminin iklim değişikliğine önemli bir katkı sağladığını göstermektedir. Süt sığırları ve gübreleri metan, karbondioksit, nitrik oksit ve amonyak gibi sera gazları yaymaktadır.

Peynir; domuz eti, yumurta ve tavuk gibi hayvansal ürünlerden daha fazla sera gazı emisyonu ile ilişkilidir. Çünkü peynir üretmek için çok fazla süt kullanılmaktadır.

Başlangıç için daha az peynir yemeyi ve hayvan sütleri yerine badem veya soya sütü gibi bitki bazlı alternatiflerle değiştirmeyi deneyebilirsiniz.

6. LİF AÇISINDAN ZENGİN BESLENİN

Lif açısından zengin beslenmek, yalnızca sağlığınızı iyileştirmekle kalmaz, karbon ayak izinizi de azaltabilir.

16.800 Amerikalı üzerinde yapılan bir araştırmada, sera gazı emisyonlarının en düşük olduğu beslenme modelinin lif ve bitkisel besin açısından zengin, düşük doymuş yağ ve sodyum içeriğine sahip olduğu bulunmuştur. Bu yiyecekler uzun süre tok kalmanıza yardımcı olarak ağır karbon yükü olan öğelerin alımını doğal olarak sınırlar.

Ayrıca, diyetinize daha fazla lif eklemek sindirim sağlığınızı iyileştirebilir, bağırsak bakterilerinizi dengelemeye yardımcı olabilir, kilo kontrolünü kolaylaştırabilir ve kalp hastalığı, kolorektal kanser ve diyabet gibi hastalıklara karşı koruma sağlayabilir.

7. KENDİ ÜRÜNÜNÜZÜ YETİŞTİRİN

Büyüklüğü ne olursa olsun kendi ürününüzü yetiştirmek, karbon ayak izinizi de azaltabilir. Bunun nedeni, meyve ve sebze yetiştirmenin plastik ambalaj kullanımını ve uzun mesafelerde taşınan ürünlere bağımlılığın azalmasıdır. Organik tarım yöntemleri uygulamak, yağmur suyunu geri dönüştürmek ve kompost yapmak çevresel etkinizi daha da azaltabilir. Saksıda bir ürün yetiştirmeye ne dersiniz?

8. DAHA AZ KALORİ ALIN

Vücudun ihtiyacından daha fazla kalori almak, kilo alımını ve buna bağlı hastalıklara neden olabilir. Dahası, daha yüksek sera gazı emisyonlarıyla bağlantılıdır.

3.818 Hollandalı üzerinde yapılan bir araştırmada, daha fazla kalori tüketenlerin sera gazı emisyonunun daha yüksek olduğu gösterilmiştir. Aynı şekilde, 16.800 Amerikalı üzerinde yapılan bir araştırmada, yüksek sera gazı emisyonuna sahip kişilerin, düşük emisyona sahip kişilerden 2,5 kat daha fazla kalori tükettiklerini kaydetmiştir.

Bunun sadece aşırı yemek yiyen kişiler için geçerli olduğunu, sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak için yeterli kaloriyi tüketenler için geçerli olmadığını unutmayın.

Kalori ihtiyacınız boyunuza, yaşınıza ve aktivite seviyenize bağlıdır. Çok fazla kalori tüketip tüketmediğinizden emin değilseniz, bir diyetisyene danışabilirsiniz.

Şeker, gazlı içecekler, fast food ve işlenmiş ürünler gibi besin açısından fakir, kalori açısından zengin gıdaları kesmek kalori alımınızı azaltır.

9. YEREL YİYECEKLER SATIN ALIN

Yerel çiftçileri desteklemek, karbon ayak izinizi azaltmanın harika bir yoludur. Yerel ürünleri almak, uzak mesafelere taşınan gıdaya olan bağımlılığı azaltır, taze meyve ve sebze alımını artırarak karbon emisyonlarınızı dengelemeye yardımcı olabilir.

Mevsimine uygun beslenmek ve organik yetiştiricileri desteklemek, karbon ayak izinizi azaltmanın ek yollarıdır. Bunun nedeni, mevsim dışında üretilen yiyeceklerin genellikle ithal edilmesi veya ısıtmalı seralara duyulan ihtiyaç nedeniyle daha fazla enerji gerektirmesidir.

Ayrıca, yumurta, kümes hayvanları ve süt ürünleri gibi yerel, sürdürülebilir şekilde üretilmiş hayvansal ürünlere geçiş yapmak karbon ayak izinizi azaltabilir.

Diyette küçük değişikliklerle sağlığı iyileştirirken, karbon ayak izini azaltabilirsiniz. Daha az hayvansal ürün tüketmek, daha az plastik kullanmak, yerel üreticiyi desteklemek, gıda israfını azaltmak gibi basit değişikliklerle bireysel sera gazı emisyonunuzu önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

Küçük görünen çabaların büyük bir fark yaratabileceğini unutmayın. Bu devrimi önce siz başlatın!